Άρθρα - απόψεις

Κάθε τόπος ένας αιώνιος συμβολισμός

to-dakru

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΝΑΣΟΣ ΚΟΥΡΓΙΟΖΟΣ

Χώρος και χρόνος. Δύο έννοιες που γίνονται και μία ως χωροχρόνος για να προσδώσουν ταυτότητα σε μία ιστορία. Δύο έννοιες απόλυτες μέσα στη σχετικότητα τους όπως αυτή  ερμηνεύτηκε από την επιστήμη. Απόλυτες ως προς την επιδίωξη του αφηγητή και, τελικά, την αποστολή του να μεταφέρει τον αναγνώστη ‘’εκεί’’: Στο πού συμβαίνουν τα γεγονότα και πότε. Ο τόπος είναι που θέτει την ιστορική περίοδο, την ηλικία των ηρώων, τη φάση μιας διαδικασίας και τη χρονική διάρκεια των συμβάντων σε ένα μυθιστόρημα ή όλα αυτά μαζί θέτουν τον τόπο;… Τίποτα από τα δύο. Δεν υπάρχει αιτιώδης συνάφεια εδώ, σχέση μεταξύ αιτίου κι αποτελέσματος. Η σχέση είναι πάντοτε αμφίδρομη όπως στα διζυγωτικά δίδυμα που αναπτύσσονται από διαφορετικό ωάριο στην ίδια μήτρα. Στο παρόν μυθιστόρημα όμως η γενεσιουργός δύναμη του συμβολισμού είναι που προσδίδει ειδικό βάρος στον τόπο, είτε μιλάμε για μια απλή τοποθεσία είτε για μια ολόκληρη χώρα. Το Σούνιο δεν είναι μόνο ένα τοπωνύμιο. ‘’Σούνιον ιερό’’ το αποκαλεί ο Όμηρος στην Οδύσσεια κι ολόκληρο πέλαγος πήρε το όνομά του από τον Αιγέα όταν από την κορυφή του όρμου είδε τα μαύρα πανιά του πλοίου του Θησέα θεωρώντας τον από αυτά νεκρό και πάει να τον συναντήσει. Κι αν οι ινδιάνοι λέγανε το: «σήμερα είναι μια καλή μέρα να πεθάνω», τότε στην περίπτωση του αδικοχαμένου βασιλιά της Αθήνας, αν κρίνουμε από την ομορφιά του όλου τοπίου, θα πρέπει να ίσχυσε το: «ο τόπος αυτός είναι ένα καλό μέρος να πεθάνω»!…

Το κάθε μέρος φέρνει τον δικό του συμβολισμό για να καταδείξει τη δύναμη κάποιου γεγονότος που έλαβε χώρα σε αυτό. Και είναι τα ταξίδια των δύο βασικών ηρώων της ιστορίας μας που τους φέρνουν σε κάθε τέτοιο μέρος για να αποκτήσει μέσα από τα μάτια τους αυτό ζωή. Ο σταυρός, η πεντάμυχος, ο θεός Ήλιος, ο Ασκληπιός είναι επίσης σύμβολα. Όπως κι ο αριθμός 12. Όπως και η Αφροδίτη φυσικά. Σύμβολα μιας μακραίωνης και οικουμενικής παράδοσης, γι’ αυτό και πανανθρώπινης. Κρίκοι αναπόσπαστοι μιας αλυσίδας που λέγεται ‘’συγκριτική μυθολογία’’ κι έχει σκοπό της τον εντοπισμό και την καταγραφή κοινών γνωρισμάτων και θεματολογιών. Γιατί όλοι οι άνθρωποι σε όλες τις γωνιές αυτού του κόσμου το ίδιο σκίρτημα νιώθουμε όταν μας ξεγεννάνε, όλοι τα ίδια δάκρυα χύνουμε στο αίσθημα του πόνου, την ίδια γλύκα δοκιμάζουμε όταν εμπιστευτούμε και την ίδια πίκρα όταν προδοθούμε. Ηλύσια πεδία και τάρταρα. Παράδεισος και κόλαση. Άγγελοι και δαίμονες. Όλα αντανακλάσεις του εαυτού μας. Που δεν στηρίζονται απαραίτητα στο απτό του συμβάντος αλλά του ορμέμφυτού μας που αναδύει στην επιφάνεια τα πάθη μας, τα λάθη μας, τις έξεις μας, τις ανασφάλειές μας, ξεμπροστιάζοντάς μας μπρος στον καθρέφτη της αναπόφευκτης τρωτότητας και θνητότητάς μας. Εκφράσεις των συναισθημάτων που στο σύνολό τους δομούν τα αισθήματά μας, την ανάγκη μας για αγάπη, την ελπίδα μας για ευτυχία. Σαν τα προσωπεία των υποκριτών της χαράς και, αντίστοιχα, της θλίψης στο αρχαίο ελληνικό θέατρο. Είναι η σημειολογία της μάσκας ή της μεταμφίεσης. Και είναι πρότυπα. Τέτοια πρότυπα, με την περσόνα του κλόουν, του αρλεκίνου, του πιερότου, του γελωτοποιού αιώνες τώρα ζητούν και παίρνουν από εμάς – συχνά εκμαιεύουν- το γέλιο μας προσφέροντας σαρκασμό, σάτιρα ή παρωδία, κάποιες φορές μάλιστα στα όρια του γκροτέσκου. Είναι φίλοι μας και την ίδια στιγμή κατήγοροί μας. Κατήγοροι της ίδιας μας της φύσης κατά τον δαίμονα εαυτού. Αγαπητέ αναγνώστη, θες να μάθεις πως γίνεται να δακρύσει μια θεά της ομορφιάς, το πιο μοιραίο θηλυκό που εμπνεύστηκε ποτέ το ανθρώπινο μυαλό, το θηλυκό που μόνο τους άλλους κάνει να κλαίνε;… Για έλα! Ο καθρέφτης πάνω στον οποίο αντανακλάται η δική σου μορφή είναι μαζί και πύλη! Και είναι καθρέφτης διπλής όψεως!…

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟ ΔΑΚΡΥ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ