Συνεντεύξεις

Κατερίνα Κροτοπούλου | Η παιδικότητα έχει τεράστια δύναμη

mikroi-theoi

Το νέο βιβλίο της Κατερίνας Κροτοπούλου «Μικροί Θεοί» κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Πηγή και μάς συνοδεύει μαζί με την Αθηνά και τον Απόλλωνα να ψάξουμε και να βρούμε το νόημα της ζωής.

Κυρία Κροτοπούλου, πείτε μας λίγα για τους κεντρικούς ήρωες του βιβλίου σας, την Αθηνά και τον Απόλλωνα.

H ιδέα προέκυψε από την Αθηνά και το Φοίβο των Ολυμπιακών αγώνων της Αθήνας, γι’ αυτό και πλανάται στην ιστορία η έννοια των αγωνισμάτων, των κλασικών αλλά και των ψυχικών.

Και οι δύο μικροί θεοί έχουν γεννηθεί από έναν άλλο ήρωα, καθημερινό, έναν απλό, διαφορετικό άνθρωπο, με μεγάλη πίστη και φαντασία, ο οποίος συνήθιζε να πλάθει ιστορίες προκειμένου να οδηγηθεί σε απαντήσεις ζωτικών του ερωτημάτων και προβληματισμών. Έχοντας πάντα ψυχή παιδιού – τα παιδιά ήταν για εκείνον ιερά και σοφά, όντας το θεϊκό κομμάτι του ανθρώπου – τα παιδιά επέλεγε ως ήρωες των ιστοριών του. Στην τελευταία του ιστορία, προκειμένου να οδηγηθεί στο νόημα της ζωής, ενεπνεύσθη ως ήρωες, παιδιά πάλι, αλλά εγγόνια αρχαίων θεών πια, με κάποια ή κάποιες από τις βασικές τους ιδιότητες συν μία ακόμα δυνατότητα μοναδικής αντίληψης. Φυσικά, οι δύο θεοί που επέλεξε, ήταν αυτοί που συμβόλιζαν ό,τι θεωρούσε εκείνος σημαντικό για την πορεία στη ζωή: σοφία και τέχνη.

Η Αθηνά του λοιπόν, γεννήθηκε στο δικό του μυαλό ως ιδέα, ως εγγονή της θεάς Αθηνάς, με χάρισμα τη σοφία στους νόμους και στα έργα και με το πρόσθετό της χάρισμα ήταν να ‘ακούει’ τις σκέψεις έμψυχων και άψυχων. Ο Απόλλωνας από την άλλη, γεννήθηκε στην καρδιά του ίδιου δημιουργού,  πλημμυρισμένος στο φως, την αρμονία, τη μουσική και την τέχνη γενικότερα, ελεύθερος, αυτόνομος και περήφανος που υπάρχει. Όπως ήταν αναμενόμενο, ο Απόλλωνας προικοδοτήθηκε με το χάρισμα του να ‘ακούει’ τις καρδιές έμψυχων και άψυχων κι αυτό μέχρι το τέλος, θα συμπληρώσει το χάρισμα της Αθηνάς και θα της αποκαλύψει πολλά.

Όπως είπατε, οι ήρωες είναι απλά οι κεντρικοί, γιατί στην ιδέα της ιστορίας κυριαρχεί η συνεργασία, η συμμετοχή και η επικοινωνία, γι’ αυτό  οι μικροί θεοί μας δεν ταξιδεύουν μόνοι τους, αλλά παρέα με άλλα παιδιά και με εμάς φυσικά τους αναγνώστες.

Καθένας από τους ήρωές σας έχει ένα χάρισμα: η Αθηνά ακούει τις σκέψεις και ο Απόλλωνας τα συναισθήματα. Γιατί αποφασίσατε να δώσετε αυτά τα «προνόμια» στους χαρακτήρες σας και ποιοι συμβολισμοί πηγάζουν από αυτή σας την απόφαση;

Όπως αναφέρω και στην αρχή της νέας έκδοσης των μικρών θεών, η ιδέα ίσως προέρχεται από μια παλιά συζήτηση με τον πατέρα μου, που με άφησε εμβρόντητη όταν μου είπε ότι εάν ζητούσε ποτέ κάτι από ένα τζίνι, θα ήταν να του δώσει την ικανότητα να ‘διαβάζει’ τις σκέψεις των ανθρώπων, για να καταλάβει γιατί κάνουν όσα κάνουν και εκείνος δεν τα κατανοεί. Με συγκλόνισε αυτή η σκέψη, γιατί ο πατέρας μου ήταν σε πρώτη εκτίμηση, ένας πολύ πρακτικός και τετράγωνης λογικής άνθρωπος και θα περίμενα κάποια πιο ‘πρακτική’ επιθυμία. Αυτό για μένα ήταν μια αποκάλυψη του ότι φυσικά ποτέ δεν ξέρεις πώς σκέφτεται  και νιώθει κάποιος αλλά και ότι πολλές φορές η σκέψη θέλει να συναντήσει το συναίσθημα και το αντίστροφο και ότι ίσως το τελευταίο έχει περισσότερα να μας πει. Συνεπώς, σε μια ιστορία-ταξίδι για την ανεύρεση του νοήματος της ζωής, αυτά θα είχαν πρωταρχικό ρόλο, γι’ αυτό ακριβώς τα συνέδεσα με τις αρχέγονες δυνάμεις μας, με τις προσωποποιήσεις της μυθολογίας μας.

Τί θεωρείτε ότι απομακρύνει τους ενήλικες από την παιδικότητα και την αθωότητα;

Το γεγονός ακριβώς ότι η παιδικότητα έχει τεράστια δύναμη. Ο ενήλικας φοβάται αυτή τη δύναμη λόγω ανάπτυξης της στείρας λογικής, που όπως είπε ο Αϊνστάιν σε πάει ένα βήμα πιο πέρα, αλλά όχι παντού όπως η φαντασία. Αυτό το ‘παντού’ της φαντασίας, γνώρισμα της παιδικής δημιουργικότητας, είναι ‘εχθρός’ των διάφορων εξουσιών (από  γονείς μέχρι την πολιτική), οι οποίες φυσικά τη δαιμονοποιούν με πολλούς στοχευμένους τρόπους, επηρεάζοντας καθοριστικά τους περισσότερους.

Τί θα κερδίζαμε αν αφήναμε το μικρό παιδί που υπάρχει μέσα μας να εκδηλωθεί;

Θα Ζούσαμε.  Τα παιδιά είναι πλασμένα για τη Βασιλεία των Ουρανών, είπε ο Χριστός.

Γιατί να διαβάσει ένας έφηβος το συγκεκριμένο βιβλίο;

Για να συνταξιδεύσει στο δικό μας ταξίδι για το νόημα της ζωής και να προβληματιστεί. Να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει, αλλά να προβληματιστεί και να μπει στη διαδικασία ανεύρεσης νοήματος. Είναι αυτό που υστερόβουλα έχει στερηθεί αυτή η γενιά. Το νόημα, η επεξεργασία, η προσωπικότητα, η προσωπική σφραγίδα, όχι ως έπαρση αλλά ως ανθρώπινη αξία.

Σπουδάσατε Μηχανικός Η/Υ και Πληροφορικής. Πρόκειται για μια ειδικότητα που ασχολείται κατά κύριο λόγο με τους αριθμούς. Η συγγραφή απαιτεί μαθηματική σκέψη;

Θα μου επιτρέψετε, όλα απαιτούν μαθηματική σκέψη. Είτε υπό την έννοια της λογικής, είτε/και υπό την έννοια της αρμονίας. Γι’ αυτό στην Αρχαία Ελλάδα οι επιστήμονες ήταν πολυεπιστήμονες και τα Μαθηματικά είχαν κεντρική θέση παντού. Δεν νομίζω να είναι άσχετο η τεράστια πολύπλευρη ανάπτυξη στον αρχαίο κόσμο, από το ότι τα Μαθηματικά απογειώθηκαν την ίδια εποχή, στον ίδιο τόπο και σε πολλές περιπτώσεις από τους ίδιους ανθρώπους που διέπρεψαν και αλλού. Και όπως φάνηκε, η λογική των Μαθηματικών μπορεί να έχει δημιουργικό χαρακτήρα, λειτουργώντας ως βατήρας για τη φαντασία.

Είναι πολύ λυπηρό που η πλειοψηφία ακούει Μαθηματικά και λέει ‘Ωχ!’. Χάνεται τόση μαγεία, κυριολεκτικά, τέτοιο άνοιγμα, τέτοια ‘άθληση’.  Τέτοια άσκηση στη νομοτέλεια και την αφοσίωση, με την έννοια ότι δεν μπορείς να αφήνεις κενά, να υποτιμάς τα απαραίτητα  και παρ’όλα αυτά να προχωράς.   Ο Πυθαγόρας είχε πει ότι η αγάπη στα Μαθηματικά, είναι η αγάπη προς την αλήθεια. Ίσως το πιο σημαντικό, να είναι ακριβώς αυτό. Οι αξίες τους, η ηθική τους.

Πώς βιώσατε την περίοδο του εγκλεισμού λόγω κορονοϊού σε καλλιτεχνικό/ δημιουργικό επίπεδο;

Ουδέν κακό αμιγές καλού. Έγραψα, σκέφτηκα περισσότερο, συγκεντρώθηκα περισσότερο και όπως πολλοί,  ξανασυνειδητοποίησα τι αξία έχει ο χρόνος και ο ρυθμός του. Και σύγκρινα…

Υπάρχει ηλικία για να διαβάσει κανείς μυθολογία και ιδιαίτερα ελληνική;

Σε όλες τις ηλικίες, αλλά με άλλα μάτια, με άλλη προσωπικότητα δηλαδή. Αλλιώς τα αντιλαμβάνεσαι σε κάθε ηλικία. Πρόσφατα, διάβαζα ένα βιβλίο για τους συμβολισμούς και τις πραγματικές καταστάσεις που αντιστοιχούσαν ή πιστεύεται ότι αντιστοιχούσαν σε κάποια μυθικά γεγονότα και μαγεύτηκα.

Αν είχατε γεννηθεί στην αρχαία Ελλάδα, ποιος/α θα ήσασταν;

Ανήκω στη γενιά του τέλους της δεκαετίας του ’60. Μπερδεμένη εποχή σχετικά με τους ρόλους και τις θέσεις των φύλων, των κοινωνικών στρωμάτων κλπ. Έτσι, τα κορίτσια της γενιάς μου, νομίζω μεγαλώσαμε εν μέσω δύο αντίθετων ρευμάτων. Στο ένα ήταν οι θυμωμένες μαμάδες που γαλουχούσαν τις κόρες τους με ένα θυμό και εκδίκηση απέναντι στους άντρες και την κοινωνία γενικότερα, υποκινώντας έτσι μια μορφή επανάστασης και απελευθέρωσης. Στο άλλο ήταν η παραδοσιακή εικόνα της ήπιας, της έτοιμης για κάθε θυσία γυναίκας και μελλοντικής μητέρας. Και τα δύο ήταν σε ένα σκηνικό που δεν τους ταίριαζε βέβαια και γι’ αυτό θεωρώ ότι λίγα κορίτσια της γενιάς μου,  ‘πορεύτηκαν’ αρχικά υγιώς. Εγώ επηρεάστηκα περισσότερο από το παραδοσιακό ρεύμα, ενώ θέλοντας πάντα μέσα μου  να βρω την αλήθεια των πραγμάτων,  ανακάλυπτα σιγά-σιγά την κακόβουλη πολλές φορές ματαιότητά του. Έτσι, νομίζω πως θα ήμουν – μαζί με πολλές άλλες – η Ιφιγένεια, που οι καλοί μου θεοί Αθηνά και Απόλλων(συμβολικά πάντα) με πήραν από το λάθος χώρο…

Ποιο είναι το επόμενο συγγραφικό βήμα;

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα, στο οποίο εγώ πια θα μιλώ ως εγγονή, εξιστορώντας  – και με μυθοπλαστικά στοιχεία πάντα – τη ζωή ενός ανθρώπου, του παππού μου που για μένα συμβόλιζε τη δύναμη της θέλησης, του θάρρους και της δημιουργικότητας, τα οποία έβλεπε κανείς κατευθείαν στο  δυνατό ανατολίτικο βλέμμα του και άκουγε στη θεσπέσια μέχρι τέλους φωνή του.

Ευχαριστούμε πολύ!

ΠΗΓΗ clevernews.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΙΚΡΟΙ ΘΕΟΙ