Γράφει η Μαρία Σούμμα
Κλείνοντας αυτό το βιβλίο αναρωτιέμαι «τι θα συνέβαινε αν όλα ξεκινούσαν από το τέλος;». Ή μήπως όλα ξεκινούν από το τέλος, κάποιο τέλος συγκεκριμένο, όχι γενικό και αόριστο. Μήπως απαιτείται να τερματίσει κάτι οριστικά και αμετάκλητα χωρίς «αλλά» και μικρά παραθυράκια που αφήνουν ελπίδες για αναγέννηση – ή απόλυτη καταστροφή- για να υπάρξει μια νέα Αρχή; Το μυθιστόρημα “Μετοίκηση” εντάσσεται στην κατηγορία αυτών της επιστημονικής φαντασίας, γεγονός που για μένα αποτελούσε από μόνο του αναγνωστική πρόκληση.
Ένας πλανήτης νεκρός εδώ και πάρα πολλά χρόνια έχει στην ουσία «εξορίσει» τους κατοίκους στα έγκατά του, μιας και οι συνθήκες στην επιφάνεια είναι ακατάλληλες. Σε αυτόν το πλανήτη, το τέλος έχει έρθει 130 χρόνια πριν. Ζωή, πολιτισμός, ανάπτυξη όλα είναι υπόγεια, σχεδόν στον πυρήνα του. 130 χρόνια είναι ιδιαίτερα μεγάλο διάστημα ώστε ο ανθρώπινος εγκέφαλος να επεξεργαστεί και να αναλύσει αυτό το τέλος. Η στιγμή όπου η αναζήτηση του νέου είναι πλέον επιτακτική ανάγκη και όχι επιλογή, και η ΜΕΤΟΙΚΗΣΗ είναι η μόνη λύση, έχει πια έρθει ανεπιστρεπτί.
Οι τελευταίοι κάτοικοι του Άλβιον, του «ερημωμένου» πλανήτη, θα στείλουν ερευνητική αποστολή σ’ έναν νέο τον οποίο και θεωρούν «Γη της Επαγγελίας». Έτσι εύστοχα την ονομάζουν, καθώς θεωρώ πως κάτι σαν το «τελευταία ελπίδα» θα ήταν τραγικό και θα επιφόρτιζε επιπλέον μια ήδη βεβαρημένη κατάσταση.
Στην ερευνητική επιστολή εντάσσεται και ο Όριθ, ο κεντρικός ήρωας, ως μηχανικός (εύστοχη επιλογή επίσης, καθώς είναι το αντικείμενο που σπούδασε και ο ίδιος ο συγγραφέας). Από τις πρώτες γραμμές του βιβλίου είναι εκείνος ο ήρωας που καθένας από εμάς θα ήθελε να είναι σε μια αντίστοιχη περίπτωση, ταυτίζεσαι ακούσια. Η σκιαγράφηση του πορτρέτου του γίνεται κατά κύριο λόγο έμμεσα από την συμπεριφορά του, τις αντιδράσεις του, τους φίλους του, γεγονός που προτιμώ μιας και μου δίνει την πολυτέλεια να «διορθώσω» στοιχεία του που δεν μου ταιριάζουν. Στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε το ψυχογράφημα ενός ιδιαίτερα συναισθηματικού ανθρώπου, κόντρα στους παγωμένου ή φοβισμένους υπολοίπους συνανθρώπους του. Ένας οραματιστής και δυναμικός χαρακτήρας, κατά μία έννοια, που προσδίδει ένα πιο προσιτό και ευκολονόητο ύφος στη δομή της ιστορίας. Παρά τα έντονα στοιχεία επιστημονικής φαντασίας υπήρχαν, εν ολίγοις, στιγμές που θεωρούσα ότι διάβαζα βιβλίο κοινωνικού περιεχομένου. Βιβλίο που εύκολα μπορεί να προσεγγίσει ή και να μυήσει κάποιον μη-εξοικειωμένο με το είδος.
Η ροή του μέχρι και τη μέση ειδικά είναι απολαυστικά γρήγορη, το διάβασα σ’ ένα απόγευμα σχεδόν. Ο Στέλιος Μαρμελούδης, με αυτό του το μυθιστόρημα, συστήνεται για πρώτη φορά στο αναγνωστικό κοινό με πλούσιο λεξιλόγιο, προσεγμένη γραφή, δηλώνοντας ευθαρσώς ότι είναι γνώστης της ελληνικής γλώσσας. Μιας γλώσσας ιδιαίτερα γλαφυρής όμως, τόσο που ορισμένες φορές θεώρησα υπερβολική, σε βαθμό που υπονόμευε τις υπέροχες κινηματογραφικές περιγραφές του. Μια πιο απλοποιημένη γραφή και λιγότερο ρητορική, κατά την άποψή μου, θα ταίριαζε περισσότερο στο ύφος του βιβλίου.
Πέραν τούτου, οι περιγραφές είναι τόσο έντονες που είναι απίθανο να μην εγκλιματιστεί ο αναγνώστης, είναι απίθανο να μην αισθανθεί το σκοτάδι και την υγρασία των ορυχείων.
Είναι αναμφίβολα ένα βιβλίο που περνάει βαθύτερα νοήματα για το αύριο του περιβάλλοντος, γεγονός που με συνεπήρε σ’ όλη την αφήγηση. Όλες οι ελπίδες ξεκινούν και γεννιούνται μέσα από το φως. Ανάμεσα στην απόγνωση, στα παιχνίδια εξουσίας και στις θεωρίες συνωμοσίας, υπάρχει η ελπίδα, υπάρχει η φιλία. Ο νέος πλανήτης κρύβει παγίδες, κρύβει μυστικά και αβεβαιότητα. Οι τελευταίοι κάτοικοι θα διχαστούν, θα έρθουν σε ρήξη, όπως γίνεται εξάλλου σε όλες τις κοινωνίες -και δη σε αυτές που μοιάζουν να μην έχουν αύριο. Υποψίες για μια νέα ζωή, ελπίδα για μια νέα αρχή ή ίσως η αρχή του τέλους. «Άραγε, εμείς έχουμε κάποια εναλλακτική;» Το βιβλίο κλείνει μ’ ένα συγκλονιστικά ανατρεπτικό κεφάλαιο, και συνεχίζω να αναρωτιέμαι: «τι θα συνέβαινε αν όλα ξεκινούσαν από το τέλος»;
«Άραγε, εμείς έχουμε κάποια εναλλακτική;»
Πέραν της αναφοράς μου στο καθαυτό λογοτεχνικό κομμάτι, θα ήθελα να δώσω τα εύσημα στο ατελιέ του iWrite.gr για την καλλιτεχνική επιμέλεια και, κυρίως, για το καταπληκτικά φιλοτεχνημένο εξώφυλλο που συνοψίζει όλη την ουσία του βιβλίου -ίσως ένα από τα καλύτερα που έχω συναντήσει τον τελευταίο καιρό.
ΠΗΓΗ nyctophilia.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕΤΟΙΚΗΣΗ