Συνεντεύξεις

Ο Μανώλης Παλαβούζης μιλά για το βιβλίο του “Έτος χωρίς καλοκαίρι”

eto-xwris-kalokairi

Σε ποια ηλικία ξεκινήσατε να γράφετε; Η συγγραφή χτύπησε την πόρτα μου, ένα δροσερό απόγευμα του Σεπτέμβρη του 2017, λίγο πριν κλείσω τα 23, αφότου είχα ολοκληρώσει τις σπουδές μου και τις στρατιωτικές υποχρεώσεις. Και από τότε με ακολουθεί πιστά.

Ποια λέξη σας εκφράζει ως συγγραφέα; Νομίζω η πιο χαρακτηριστική λέξη, θα ήταν «φαντασία». Δεν μπορεί να υπάρξει συγγραφή χωρίς φαντασία. Όμως επειδή στη ζωή μου συνηθίζω να αποφεύγω τις πεπατημένες οδούς, θα διαλέξω κάποια άλλη λέξη. Σίγουρα η «υπευθυνότητα» είναι μια κατάλληλη λέξη. Χωρίς αυτήν, κανένα βιβλίο δεν θα ολοκληρωνόταν. Είναι δυο λέξεις που αλληλοσυμπληρώνονται. Στον κόσμο του βιβλίου και των εκδόσεων, δεν μπορεί να ανθίσει η μία χωρίς την άλλη. Αλλά, επειδή και πάλι, δεν νομίζω ότι αυτή ήταν η αρχική ερώτηση, θα αναφέρω μια τρίτη λέξη, μια λέξη που με ικανοποιεί. Και αυτή είναι, η «παρατηρητικότητα». Ο κόσμος μας, φυσικός και τεχνητός, ξεχειλίζει από φαντασία, από ιδέες, από ομορφιές και ασχήμιες που μπορούν να γεννήσουν αριστουργήματα του γραπτού λόγου. Φτάνει να έχουμε τις αισθήσεις μας ενεργοποιημένες για να λαμβάνουμε τα μηνύματα, την υπευθυνότητα για να επιβάλλουμε στις ιδέες αυτές μια δόση λογικής και δημιουργικής τάξης στο λόγο, και από εκεί και πέρα, είναι θέμα της προσωπικής φαντασίας ώστε να χτίσουμε πάνω τους ένα όμορφο και καλογραμμένο παραμύθι που θα διάβαζε και θα απολάμβανε ο καθένας μας.

Νοιώθετε την «έμπνευση» πριν τη συγγραφή; Χωρίς έμπνευση, καμία από τις διάφορες τέχνες δεν θα είχε υπόσταση. Την αισθάνομαι σαν έναν καταιγισμό ιδεών, εικόνων, λέξεων και προσώπων. Είναι εκείνο το στάδιο όπου έχω στο μυαλό μου σχεδόν το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου, όλης της υπόθεσης και βλέπω μπροστά μου, σχεδόν, τους ήρωες να αντιδρούν, να συμμετέχουν, να οδηγούνται από τις αποφάσεις τους. Φυσικά με το γράψιμο αλλάζουν αρκετά πράγματα, μπαίνει η λογική ώστε να επιφέρει στο γραπτό, κάποια τάξη, την απαραίτητη συνοχή. Αλλά κατά βάση, ναι, σαφώς και υπάρχει αυτό που λέμε «έμπνευση», είναι εκείνο το σύνολο από ιδέες και εικόνες που θέλω να αποτυπώσω στο χαρτί πριν αλλάξουν, πριν χαθούν, ίσως πριν γίνουν κάτι άλλο. Γι’ αυτό και τις νιώθω άλλωστε σαν έναν καταιγισμό, η μία φέρνει την άλλη. Ένας συνειρμός που μπορεί να σταθεί ως εφαλτήριο για κάτι πολύ, πολύ όμορφο.

Πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας; Ως προς τη συγγραφή, μάλλον επιμελή θα με χαρακτήριζα, όταν ετοιμάζω ένα βιβλίο, γράφω κάθε μέρα, σχεδόν τις ίδιες ώρες, κυρίως βράδυ. Και σίγουρα ονειροπόλο. Και ορθολογιστή. Δεν ξέρω αν ο ορθολογισμός ταιριάζει απόλυτα με τα υπόλοιπα, όμως είναι κάτι που απέκτησα ως φοιτητής. Πέραν της συγγραφής, θα έλεγα πως είμαι αισιόδοξος, αρκετά αισιόδοξος για τις εποχές που διανύουμε, αλλά αυτό είναι που έχει απομείνει. Αισιοδοξία για να χτίσουμε κάτι καλύτερο για το μέλλον.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Δεν μπορώ να πω πως κάνω πολλά σχέδια για το μέλλον. Μάλλον είναι όνειρα, σκέψεις, ιδέες της στιγμής, παρά κάποια σχέδια που βασίζονται σε εμπεριστατωμένη σκέψη και προσεκτικούς υπολογισμούς. Άλλωστε όταν κάνουμε σχέδια, οι θεοί γελάνε. Παρόλα αυτά, στα πλαίσια της συγγραφής πάντα, αυτή την περίοδο κάνω την έρευνά μου για το επόμενο βιβλίο που αρχίζω να γράφω. Είναι μια ιστορία που θα περιέχει στοιχεία τρόμου, επιστημονικής φαντασίας και κοινωνικού μυθιστορήματος. Δεν γνωρίζω πότε θα είναι έτοιμο, ή αν δεν σκεφτώ κάτι άλλο στο ενδιάμεσο, σίγουρα όμως είναι μια ιστορία που θα με ταξιδέψει, και το ίδιο ελπίζω και τους αναγνώστες. Κι αυτό επειδή θα διαδραματίζεται σε μία χώρα που δεν απασχολεί γενικά πολύ τη λογοτεχνία. Την σύγχρονη, γιατί στο παρελθόν στάθηκε τόπος όπου διαδραματίστηκαν εξαιρετικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Πέραν της συγγραφής, αυτή την περίοδο προχωράω με το μεταπτυχιακό μου, γράφω σταδιακά τη διπλωματική μου η οποία απαιτεί πολλές ώρες καθημερινής μελέτης, και γενικότερα ασχολούμαι με πράγματα πιο κοντά στο επιστημονικό μου πεδίο –είμαι περιβαλλοντολόγος. Αλλά επειδή η τύχη μπορεί να ανοίξει πολλές πόρτες εκεί που κανένας δεν το περιμένει, ίσως μέσα στα επιστημονικά βιβλία και paper, ξετρυπώσω μια νέα ιδέα για κάποιο επόμενο βιβλίο…

Πείτε μας μερικά λόγια για τα βιβλία σας. Ποιο είναι το θέμα που διαπραγματεύονται; Μέχρι τώρα, έχω γράψει τρία βιβλία που κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Πηγή, τρία μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας, αν και διηγήματά μου έχουν εκδοθεί σε συλλογικές εκδόσεις, αλλά θα αναφερθώ στα τρία προσωπικά μου έργα. Όπως είπα και πιο πάνω, όλα ξεκίνησα έναν Σεπτέμβρη, όταν άρχισα να γράφω τον Τέταρτο Καβαλάρη, που θα γινόταν σύντομα διλογία. Μία διλογία βιολογικού τρόμου, η οποία διαπραγματεύεται το άκρως επίκαιρο θέμα μια πανδημίας πανώλης, με αφετηρία τη Θεσσαλονίκη του σήμερα, που σύντομα διασπείρεται σε κάθε μήκος και πλάτος της Ελλάδας και του πλανήτη, παίρνοντας τεράστιες και τρομακτικές διαστάσεις. Παράλληλα ο αναγνώστης παρακολουθεί την ιστορία του μεσαίωνα των μέσων του 14ου αιώνα, την ιστορία της αληθινής πανδημίας πανώλης, του Μαύρου Θανάτου, με τις δύο διαφορετικές αφηγήσεις να μπλέκονται, με ένα τέλος που γράφεται ανεξίτηλα στη μνήμη. Μια διλογία που στάθηκε –δυστυχώς– προφητική. Μια διλογία, μέσα από την οποία βλέπουμε πως τελικά, παρόν και παρελθόν δεν απέχουν και τόσο πολύ. Δύο βιβλία που απέσπασαν άκρως θετικές και διθυραμβικές κριτικές, κάτι που με χαροποίησε ιδιαίτερα, επειδή ήταν τα πρώτα που έγραψα, η πρώτη προσπάθεια που έκανα με το γραπτό λόγο. Και μπορώ να πω πως στέφθηκε με επιτυχία.
Μετά λοιπόν τη διλογία του Τέταρτου Καβαλάρη, ακολούθησε το τρίτο μου βιβλίο, το Έτος Χωρίς Καλοκαίρι, το οποίο κυκλοφόρησε πριν από ένα μήνα περίπου. Είναι ένα κλιματικό θρίλερ, το πρώτο που κυκλοφορεί στην Ελλάδα από το χέρι κάποιο εγχώριου συγγραφέα, ένα βιβλίο που συνδυάζει πάλι παρελθόν και παρόν. Το βιβλίο διαπραγματεύεται το θέμα μιας γιγάντιας ηφαιστειακής έκρηξης στο σύγχρονο κόσμο, και κυρίως τον ηφαιστειακό χειμώνα που ακολουθεί. Μέσα σε αυτό το δυστοπικό «χώρο» οι ήρωες καλούνται να ανταπεξέλθουν τόσο στις απαιτήσεις και τις αναποδιές του κλίματος, όσο και στον ανθρώπινο κίνδυνο. Γιατί σε τέτοιες περιστάσεις, ο διπλανός άνθρωπος, μπορεί να εξελιχθεί σε νέμεση για τον καθέναν από εμάς. Παράλληλα, παρακολουθούμε και την παλαιότερη ιστορία στο μακρινό 1816, όταν έλαβε χώρα το αληθινό Έτος Χωρίς Καλοκαίρι, ένα φαινόμενο που σημάδεψε την παγκόσμια ιστορία. Είναι ένα βιβλίο, που μπορεί να προβληματίσει. Για την σύγχρονη κοινωνία, για τα σύγχρονα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος. Με τρόπο που μένει να ανακαλύψει ο κάθε αναγνώστης μόνος του, στο βιβλίο μπορεί να διαβάσει για την κλιματική αλλαγή που είναι το σημαντικότερο θέμα που αφορά την επιστημονική και όχι μόνο κοινότητα, για τον αλκοολισμό, τα ναρκωτικά, την ενδοοικογενειακή βία, το βιγκανισμό.

Και για να κλείσω με μια ευχή, είθε οι αναγνώστες να το λατρέψουν όπως και τα προηγούμενα, και είθε να ξημερώνουν πάντα καλοκαίρια για όλους μας! Σας ευχαριστώ πολύ!

ΠΗΓΗ polismagazino.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΤΟΣ ΧΩΡΙΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ